Η μεγάλη επιστήμη του Βάστου, της τέχνης δόμησης της κατοικίας σας σε αρμονία με τους νόμους της Φύσης, προέρχεται από την Ινδία. Το Βάστου είναι ένα τμήμα της Σταπάτυα Βέντα, που αποτελεί τμήμα της Ατχάρβα Βεντα, η οποία με τη σειρά της είναι μια από τις τέσσερις Βέδδες. Οι Βέδδες είναι τα παλαιότερα γραπτά κείμενα στην αρχαία Ινδική ιστορία, επιστήμη, φιλοσοφία και πολιτισμό. Πριν από πέντε χιλιάδες χρόνια ο περίφημος σοφός Σρίλα Vyasadeva συνέλεξε τις τέσσερις Βέδδες, που αποτελούνται από εκατομμύρια στίχους. Οι τέσσερις Βέδδες απαρτίζονται από φιλοσοφικές πραγματείες που ονομάζονται Ουπανισάντ και είναι υπό την μορφή εκπαιδευτικών διαλόγων μεταξύ των Βεδδικών σοφών (Ρίσις) και των ακολούθων τους.
Η λέξη «Βέντα» σημαίνει πλήρης γνώση και η πρώτη Βέντα υποστηρίζεται ότι λέχθηκε από τον Θεό κατά την διάρκεια της υλικής δημιουργίας πριν από τρισεκατομμύρια χρόινια. Σύμφωνα με την Βεδδική ιστορία του κόσμου έως πριν από 5.000 χρόνια τα βιβλία δεν ήταν απαραίτητα. Η μνήμη των ανθρωπίνων όντων ήταν τόσο ισχυρή, ώστε μπορούσαν να θυμούνται σχεδόν όλα όσα είχαν ακούσει κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ζωής τους. Οι φωτισμένοι σοφοί ανά τις εποχές δίδασκαν την άγραφη Βέντα στους ακολούθους τους και κατά τον τρόπο αυτόν η Βέντα μεταβιβάστηκε ανέπαφη σε αμέτρητες γενεές.
Το σύστημα τούτο για την διατήρηση αρχαίας γνώσης αποκαλείται Παραμπάρα ή αποστολική διαδοχή. Τα γραπτά έγιναν αναγκαία κατά την αυγή της Εποχής του Σιδήρου, 5.000 χρόνια πριν, όταν η μνήμη των ανθρωπίνων όντων άρχισε να επιδεινώνεται. Η τεράστια σε μέγεθος Βέντα αποδεικνυόταν υπερβολικά δύσκολη για την ανθρώπινη μνήμη ή κατανόηση και έτσι οι Βέδδες συγκεντρώθηκαν σε γραπτή μορφή για τις ανάγκες της εποχής αυτής.
Το βασικό στοιχείο στις Βέδδες είναι διδαχές σχετικά με την ανθρώπινη ανάγκη για πνευματική ανάπτυξη. Οι Βέδδες σε διάφορα χωρία τους μας διδάσκουν επιπροσθέτως τρόπους υλικής προόδου, με σκοπό να επιτύχουμε ευκολότερα την πνευματική πρόοδο.
Μερικά μόνο τέτοια παραδείγματα αποτελούν η Γκαντχάρβα Βέντα, που περιέχει την αρχαία Ινδική επιστήμη της Μουσικής, η Αγιουρβέντα που παρουσιάζει την Ιατρική γνώση, η Ντχανούρ-βέντα, η οποία παρουσιάζει την Στρατιωτική επιστήμη των όπλων και των τακτικών πολέμου. Η Τζιοστίσχα-βέντα, που ασχολείται με την αστρονομία και την αστρολογία και η Σταπάτυα-βέντα, που μαζί και με άλλα αντίστοιχα κείμενα,τα οποία αποκαλούνται επίσης και Βάστους-σάστρας, αναπτύσσουν διξοδικά την αρχαία τέχνη της κατασκευής κτιρίων κατά τρόπο ευοίωνο και εναρμονισμένο με την Φύση.
Η επιστήμη του Βάστου έλκει την καταγωγή της από την εποχή κατά την οποία ο Άρχοντας Μπράχμα, η θεότητα που ο Θεός είχε επιφορτίσει με το έργο της Δημιουργίας, προσέδιδε υπόσταση σε μια πλειάδα ευμενών και δυσμενών όντων στην αρχή της δημιουργίας. Ενώ λοιπόν ο Άρχοντας Μπράχμα και οι υπόλοιπες θεότητες ήταν απασχολημένοι με το να προσπαθούν να δώσουν υπόσταση στην «Αύρα», αντ’ τούτου εμφανίστηκε ένας άμορφος δαίμονας, που ονομαζόταν Βάστου Πουρούσχα.
Βάστου Πουρούσχα: Η εκδήλωση της ενέργειας του ατιθάσευτου χάους.
Ο δαίμονας ήταν αναγκαίο να περιοριστεί, καθώς απειλούσε να σπείρει τον όλεθρο σε όλο το Σύμπαν. Ο Άρχοντας Μπράχμα και οι θεότητες επινόησαν ένα σχέδιο προκειμένου να τον εμποδίσουν. Προκάλεσαν την πτώση του στην Γη και κάθισαν πάνω του. Όντας καθηλωμένος κατά τέτοιον τρόπο, με τον Άρχοντα Μπράχμα στο μέσον και διάφορες ανώτερες θεότητες και σοφούς να τον περιβάλουν, ο Βάστου Πουρούσχα εξαγνίστηκε πλήρως και από τότε και έπειτα ήταν γνωστός ως μαχαμπχαγκαβάτα, ένας ένθερμος λάτρης του Θεού. Τούτο μάλιστα επιβεβαιώνεται από το αρχαίο Βεδδικό μάντρα: «ομ μαχαμπχαγκαβατάγια vastupurushaya σβαχά».
Ο εξαγνισμένος Βάστου Πουρούσχα από εκείνη τη στιγμή προσέφερε τον εαυτό του στον Άρχοντα Μπράχμα και τον ρώτησε: Κύριέ μου πώς μπορώ να σε υπηρετώ;» Ο Άρχοντας Μπράχμα απάντησε: «Θέλω να παραμείνεις εδώ στην Γη και να εξουσιάζεις όλα τα σπίτια και τα κτίσματα».
Αφού συμφώνησε να υπηρετεί τον Άρχοντα Μπράχμα, ο Βάστου Πουρούσχα ρώτησε ξανά: «Στην εποχή Σάτυα (χρυσή), Τρέτα (αργυρή) και Ντβαρπάρα (ορειχάλκεινη) οι άνθρωποι θα οικοδομούν τις κατοικίες τους σύμφωνα με τις αρχές του Βάστου και θα δίδουν με αγάπη και πίστη τις προσφορές τους στον Θεό, τον Άρχοντα Βισνού και εγώ θα απολαμβάνω ένα τμήμα από τις προσφορές αυτές.
Ωστόσο, στην εποχή Κάλι (την σημερινή εποχή), οι άνθρωποι θα οικοδομούν κτίρια στα οποία εγώ θα υποφέρω (με κακό Βάστου) και δεν θα προσφέρουν τίποτα στον Άρχοντά μου Βισνού, ή τον Θεό. Ούτε και θα μου προσφέρουν οποιαδήποτε τροφή έχει ήδη προσφερθεί στον Άρχοντα Βισνού. Τι να κάνω και με τι να τραφώ;» Ο Άρχοντας Μπράχμα απάντησε: «Αν οι άνθρωποι την εποχή Κάλι σε περιορίσουν σε κτίρια κτισμένα κατά δυσαρμονικό τρόπο και αμελήσουν να προσφέρουν στον Θεό τροφή που μπορεί να τέρψει κι εσένα, τότε μπορείς να τους φας εσύ.» Σε κατοπινή εποχή ένας ακόλουθος του Άρχοντα Μπράχμα, επονομαζόμενος Μάγια Ντανάβα, ίδρυσε την επιστήμη του Βαστουβίντια, η οποία είναι εξέχουσας σημασίας στην Βόρεια Ινδία έως και τις μέρες μας.
Η εσωτερική και η εξωτερική επιφάνεια κάθε κτιρίου απεικονίζεται στον κάναβο της Μαντάλα του Βάστου Πουρούσχα, ο οποίος απαρτίζεται από 81 ενεργειακά πεδία. Στο κέντρο βρίσκεται το μπράχμα-στχαν, το μέρος όπου διαμένει ο Άρχοντας Μπράχμα. Στα πεδία που περιβάλλουν τον Άρχοντα Μπράχμα κατοικούν πολλές άλλες ισχυρές θεότητες και σοφοί, που βρίσκονται τοποθετημένοι σε διάφορα σημεία του σώματος του Βάστου Πουρούσχα. Στα βορειοανατολικά κάθε κτίσματος βρίσκεται η κεφαλή του Βάστου Πουρούσχα και γι΄αυτό είναι εξαιρετικά δυσοίωνο να υπάρχει τουαλέτα στα βορειοανατολικά. Ανάλογες με τις ατέλειες του Βάστου που υπάρχουν σε κάθε κτίριο, είναι οι επιπτώσεις στη ζωή όσων το κατοικούν και αντίστοιχες είναι οι ανταμοιβές του καλού Βάστου.
Συγκρινόμενο με το Φενγκ Σούι, το οποίο θεωρείται περίπου 3.000 χρόνια παλιό, η γραπτή ιστορία του Βάστου είναι τουλάχιστον 5.000 έτη παλαιά. «Ζωντανοί μάρτυρες» της ηλικίας του Βάστου είναι οι πόλεις των 5.500 ετών πολιτισμού του Ινδού ποταμού ή, όπως υποστηρίζεται πλέον, του ποταμού Σαρασβάτι (του ιερού ποταμού των Βεδδών) στην Ινδία, οι οποίες ανακαλύφθηκαν το 1921. Η πρώτη πόλη αποκαλύφθηκε κοντά στον οικισμό του Χαράππα.
Μια διάσημη πόλη της εποχής αυτής είναι η Μοχέντζο-Ντάρο.
Η πόλη αυτή ήταν σχεδιασμένη σύμφωνα με ένα σύστημα καννάβεων, με οδούς που οδηγούσαν καθέτως από τα βόρεια στα νότια και από τα δυτικά στα ανατολικά, διαιρώντας την πόλη σε ορθογώνια οικοδομικά τετράγωνα. Οι κατοικίες στο Μοχέντζο-Ντάρο ήταν κτισμένες έτσι, ώστε οι τετράγωνες ή ορθογώνιες πλευρές τους αντίκριζαν τους βασικούς προσανατολισμούς και κάθε σπίτι είχε μια κεντρική αυλή. Τα χαρακτηριστικά αυτά συναντούνται σε κάθε πόλη στον πολιτισμό Χαράππα. Όλες οι πόλεις τους ήταν σχεδιασμένες σαν σκακιέρες και χωρίζονταν σε τετράγωνα ιδίων διαστάσεων, σχηματίζοντας σκοπίμως διαφορετικές αστικές περιοχές με ετερογενείς χρήσεις. Ο ναός ήταν πάντοτε οροθετημένος στο κέντρο της πόλης.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο γεγονός το ότι και η παραμικρή λεπτομέρεια στις πόλεις αυτές υπακούει σε αυστηρές αρχές του Βάστου. Οι πόλεις δεν αναπτύσσονταν κατά οργανικό τρόπο, αλλά ήταν σχεδιασμένα συστήματα, που συμμορφώνονταν στις σαφείς γεωμετρικές αντιλήψεις του Βάστου. Όλα αυτά τα τεκμήρια αποδεικνύουν περίτρανα ότι η επιστήμη του Βάστου υπήρχε ήδη προτού οικοδομηθούν οι ηλικίας 5.500 ετών πόλεις του πολιτισμού Χαράππα.
Λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν τις παρελθούσες εφαρμογές του Βάστου στο Δυτικό ημισφαίριο, οι οποίες ανάγονται χρονικά στον διάσημο Ρωμαίο αρχιτέκτονα Marcus Vitruvius.Οι δυναμικοί κανόνες που έγιναν γνωστοί στην Ευρωπαϊκή Γεωμαντεία και τις σύγχρονες επιστημονικές παραδόσεις κατά τα τελευταία εκατοντάδες χρόνια (Victor Schauberger, Wilhelm Reich, von Reichenbach) αντιστοιχούν με τις αρχές του Βάστου.
Τούτο έρχεται ως επιβεβαίωση του ότι οι αρχές του Βάστου τέθηκαν σε εφαρμογή και στις Δυτικές χώρες και παραμένουν επομένως ουσιαστικής σημασίας και στην σημερινή εποχή. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές της Βεδδικής ιστορίας , η Ελλάδα και η Ιταλία βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του Βασιλέα Παρίκσιτ από την Χαστιναπούρ (το σημερινό Δελχί) 5.000 χρόνια πριν. Στοιχεία που επαληθεύουν την υπόθεση αυτή , μπορούν να βρεθούν στην σχολαστική αρχιτεκτονική Βάστου, που δείγματά της βρέθηκαν στα αρχαία ερείπια και των δύο αυτών τόπων.
Κατά την διάρκεια των τελευταίων χιλιάδων ετών οι Κινέζοι διαποτίστηκαν από ένα τμήμα της Ινδικής Βεδδικής κουλτούρας και ιδιαίτερα από την περίφημη επιστήμη του Βάστου, η οποία είναι γνωστή στην Κίνα ως Φενγκ Σούι. Οι Κινέζικες παραδόσεις και ο Κινέζικος πολιτισμός αριθμούν ζωή περίπου 3.000 ετών, ενώ η Ινδική Βεδδική πολιτιστική παράδοση εκτείνεται στο παρελθόν της καταγεγραμμένης ιστορίας για περίπου 5.500 χρόνια.
Παρόλο που η Ινδία και η Κίνα χωρίζονται από την γιγάντια οροσειρά των Ιμαλαïων, ο Βεδδικός πολιτισμός παρείσφρησε στην Κίνα. Όσο εμβαθύνουμε στην συγκριτική μελέτη των δύο αυτών πολιτισμών, τόσο σιγουρευόμαστε ότι διάφορες πλευρές της Κινέζικης κουλτούρας έλκουν την καταγωγή τους από την Βεδδική κουλτούρα της Ινδίας. Λίγο μετά την εποχή που οι Βουδιστές από την Ινδία έφθασαν στην Κίνα, η Κινέζικη Ταοϊστική παράδοση ενσωμάτωσε την επιστήμη του Βάστου στην δική της πολιτισμική κληρονομιά, προσθαφαιρώντας ενίοτε κάποια στοιχεία, μέχρι που το Βάστου έγινε γνωστό σ΄αυτήν την περιοχή του κόσμου με το όνομα Φενγκ Σούι (ή Φονγκ Σουέι). Οι διαφορετικές πολιτιστικές και κλιματολογικές συνθήκες στην Κίνα είναι οι πιθανότερες αιτίες για τις διαφορές μεταξύ του Βάστου και του Φενγκ Σούι.
Το Βάστου και το Φενγκ Σούι είναι παρεμφερή, όμως, όπως σ΄ένα μεγάλο κι ένα μικρό λεξικό, η διαφορά έγκειται κυρίως στην πληρότητα. Η εξέταση του Βάστου, για παράδειγμα, εκτείνεται πολύ πέρα από τα ενεργειακά επίπεδα μέσα και γύρω από την κατοικία σας. Η μεγάλη επιστήμη του Βάστου διαπερνά τέσσερα επίπεδα: υλικό, ενεργειακό, καρμικό και πνευματικό και συμπεριλαμβάνει όλες τις ευνοϊκές ή δυσμενείς ενέργειες της Φύσης, ως απόρροια των πέντε Κύριων Στοιχείων, των πλανητών που ασκούν επιρροή στην σφαίρα της Γης, καθώς και των επικρατουσών επιδράσεων των θεοτήτων και των ισχυρών όντων που ελέγχουν τους οκτώ προσανατολισμούς του σύμπαντός μας.
Συγκριτικά, η αρχαία επιστήμη του Βάστου, από την οποία προέρχεται το Φενγκ Σούι, έχει παραμείνει σε μεγαλύτερο βαθμό άγνωστη στον Δυτικό κόσμο. Ζούμε σε μια εποχή κατά την οποία οι δραστηριότητές μας κυριαρχούνται απερίσκεπτα από αποφάσεις οικονομικής και υλιστικής φύσης. Οι περισσότεροι από εμάς ζούμε αδιαφορώντας πλήρως για τους λεπτοφυείς αλλά και αναπότρεπτους νόμους της Φύσης, οι οποίοι αδιαλείπτως και μας επιβραβεύουν και μας τιμωρούν την κάθε στιγμή. Ακόμα και πριν από χίλια περίπου χρόνια ήταν σύνηθες να κτίζονται σπίτια σύμφωνα με φυσικές αρχές αρμονίας, τις ίδιες αυτές αρχές που τώρα υιοθετούν από την Κίνα και την Ινδία.
Η ανθρωπότητα κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα επιχείρησε να παραβεί τους νόμους της Φύσης, όπως ποτέ άλλοτε, δοξάζοντας τους εαυτούς μας ως κέντρο του σύμπαντος, σαν να ήμασταν ισχυρότεροι του Θεού. Τώρα οι φυσικοί νόμοι αρχίζουν να μας επιπλήττουν με δριμύτητα για τα παρελθόντα λάθη μας, μέσω της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης, καθώς και των πρωτοφανών αφύσικων ασθενειών και διαταραχών. Υπάρχει ωστόσο ακόμα ελπίδα, καθώς πλέον ενισχύεται διαρκώς και σε παγκόσμια κλίμακα το κλίμα ανησυχίας και μέριμνας για το περιβάλλον. Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για το Βάστου και το Φενγκ-Σούι αποδεικνύει ότι τα πιο ευαίσθητα και σώφρονα μέρη της ανθρώπινης κοινωνίας επιθυμούν να αποκαταστήσουν αρμονικούς συνδέσμους με την Φύση.
Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι, ωστόσο, άνθρωποι ενδιαφέρονται να προσεγγίσουν αυτόν τον τομέα γνώσης, στην προσπάθεια όχι μόνο ενός “ορθότερου” σχεδιασμού και “καλύτερης” δόμησης, αλλά και μιας ευρύτερης κατανόησης της Ζωής και του Σύμπαντος.
Η εφαρμογή του Βάστου, σήμερα, είναι γνωστή ως Βασάτι, λέξη που προέρχεται από την λέξη Βάστου. Στα σανσκριτικά Βασάτι σημαίνει “υγιές κτίριο”. ‘Ολοι μας έχουμε ανάγκη ενός “υγιούς κτιρίου”, μιας και το σπίτι μας είναι στην πραγματικότητα “το σώμα του σώματός μας“. Σε ολοένα και περισσότερους ανθρώπους σήμερα είναι γνωστό πως η ποιότητα του ζωτικού μας χώρου επηρεάζει την υγεία μας καθώς και την διανοητική και συναισθηματική μας κατάσταση.
Το παλαιό Ινδικό γεωμαντικό σύστημα του Βάστου έχει διαμορφωθεί μέσα από χιλιετίες εμπειρίας και παρατήρησης. Προκειμένου, ωστόσο, να κατανοήσουμε σε βάθος και να εφαρμόσουμε το Βάστου, πρέπει -πρώτα απ’ όλα- να εξοικειωθούμε με τις κύριες και βασικές αντιλήψεις της Βεδδικής παράδοσης της οποίας το Βάστου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος.
Η Βεδδική αρχιτεκτονική δημιουργεί στον τόπο διαμονής μας μια αντανάκλαση του σύμπαντος, προκειμένου να είμαστε σε θέση να ζούμε σε μεγαλύτερη αρμονία με τις πιο υψηλές συμπαντικές δυνάμεις και επιρροές. Με τις ουσιαστικές κρυφές πηγές γνώσης του Βάστου έχουμε την δυνατότητα να αλλάξουμε ριζικά την ποιότητα των χώρων εργασίας και διαβίωσής μας.
Επισκεφθείτε ένα οποιοδήποτε παλαιικό αρχιτεκτονικό μνημείο οπουδήποτε στον κόσμο και θα γευθείτε μια σαφή αίσθηση ενέργειας και αρμονίας. Μπείτε σε κτίρια μεγάλης ηλικίας, όπως οι περίφημες βίλες στην Φλωρεντία του Andrea Palladio, και θα νιώσετε μια βαθύτατη ευεξία, άγνωστη μέσα στους τοίχους των σύγχρονων δυτικών κτιρίων. Το μυστικό είναι ότι οι ‘μάστορες’ αυτοί των αλλοτινών καιρών γνώριζαν πώς να κτίζουν κατασκευές σε τέλεια αρμονία με τους συμπαντικούς νόμους της Φύσης.
Ο Ιερός ξύλινος (αρχικά) ναός Sri Vidyashankara στο Sringeri (εικόνες κάτω) είναι φτιαγμένος σε μορφή και συμβολισμούς των γιάντρα, του Βάστου. Ο ναός Vidyashankara χτίστηκε το έτος 1338 μ.κ.ε. Είναι ένα μοναδικό μνημείο χτισμένο εξ ολοκλήρου από ξύλο που συνδυάζει τόσο το Hoysala (Chalukya) όσο και το Dravidian αρχιτεκτονικό στυλ. Η δομή βρίσκεται σε ψηλή πλίνθο και διαθέτει υπέροχη θέα από τους λόφους και τις πλαγιές τους. Είναι περισσότερο ή λιγότερο ορθογώνιο με αψιδωτά άκρα Ανατολής-Δύσης.
Στη δυτικήν πλευρά βρίσκεται η Garbhagriha, με Vidya Ganapati από τη μία πλευρά και Durga στην άλλη πλευρά της εισόδου. Στις άλλες τρεις πλευρές της Garbhagriha είναι τα ιερά του Brahma, του Vishnu και του Maheshwara με τους συζύγους τους. Στο ανατολικό μισό της δομής υπάρχει ένα mandapa με δώδεκα στύλους, τεράστιους μονόλιθους που φέρουν μεγάλες φιγούρες και φέρουν βαριές προεξέχουσες δοκίδες στην κορυφή. Αυτοί οι δώδεκα πυλώνες σημαδεύονται από τα δώδεκα σημάδια του ζωδιακού κύκλου στην κανονική τους τάξη. Η κεντρική οροφή είναι ένα εξαίσιο κομμάτι εργασίας με λωτούς και παπαγάλους.
Οι ίδιοι αυτοί νόμοι είναι θεμελιώδεις και στην Κινεζική Αρχιτεκτονική σύμφωνα με το Φένγκ Σούι, στην Ευρωπαϊκή γεωμαντεία και στους παλαιούς κατοίκους της Κεντρικής Αμερικής που ονομάζονταν Μάγιας, για να αναφέρουμε λίγους μόνο. Ωστόσο τα γραπτά κείμενα του Ινδικού Βάστου, μας μεταφέρουν τις αρχαιότερες ως τώρα γνώσεις της Αρχιτεκτονικής επιστήμης και των συμπαντικών νόμων της Φύσης.
Ας ενεργοποιήσουμε, λοιπόν, την κατοικία και τον χώρο εργασίας μας με τις εξαίσιες επιδράσεις της Φύσης!
@Δήμητρα Λιαπή / σύμβουλος Φενγκ Σούι & Βάστου
