Το Ghanta στο Θιβέτ σημαίνει «κουδούνι». Το Ghanta είναι ένα τελετουργικό εργαλείο του θιβετιανού βουδιστή, το οποίο πάντοτε συνδυάζεται στα τελετουργικά με το Dorje .
Η Καμπάνα αντιπροσωπεύει την θηλυκή δύναμη, την σοφία, την δεκτικότητα και την φωνή του Βούδα. Η βάση της είναι πάντα στρογγυλή και η λαβή είναι πάντα γεμάτη με ένα κλειστό vajra (dorje). Στην λαβή συνήθως υπάρχει μια απεικόνιση της Prajnaparamita (Τέλεια Σοφία), μια συμβολική απεικόνιση της συλλογικής σοφίας των Βουδών.
Μια τελετουργική χειρονομία εκτελείται διασταυρώνοντας το ghanta και dorje πάνω στο στήθος, που αντιπροσωπεύει την πληρότητα στην ένωση των αρσενικών και θηλυκών αρχών.
Ο ήχος του κουδουνιού ενεργοποιεί τα Τσάκρα και εξισορροπεί την κατανομή της ενέργειας στο σώμα. Ο αριθμός των φορών που θα χτυπάει το κουδούνι εξαρτάται από τον αριθμό των γραμμάτων στο μάντρα που απαγγέλλεται. Η καμπάνα πρέπει να γίνει από panchadhatu – πέντε μέταλλα, δηλαδή, ο χαλκός, το ασήμι, ο χρυσός, ο ψευδάργυρος κι ο σίδηρος.
Το κουδούνι
Το κουδούνι είναι το πιο κοινό και απαραίτητο μουσικό όργανο στην ταντρική βουδιστική τελετουργία. Οι Θεοί και οι αποθεωμένοι Λάμας κατέχουν το λαϊκό αυτό σύμβολο μαζί με τον κεραυνό στα χέρια τους. O ήχος του, όπως και εκείνοι που δημιουργούνται από την σάλπιγγα και το τύμπανο, θεωρείται ευοίωνος. Λέγεται ότι οδηγεί μακριά τα κακά πνεύματα. Όπως και το κουδούνι της εκκλησίας, το κουδούνι του βουδιστικού χεριού στέλνει το μήνυμα στα κακά πνεύματα, ότι πρέπει να μείνουν μακριά από την αφιερωμένη περιοχή όπου εκτελείται το τελετουργικό.
Όπως αναφέρθηκε ήδη, στην τελετή το κουδούνι είναι ζευγαρωμένο με το vajra (Dorje). Το vajra αντιπροσωπεύει την συμπόνια του Βούδα, την αρσενική αρχή. και το κουδούνι αντιπροσωπεύει την σοφία, την γυναικεία αρχή. Για να επιτευχθεί η Φώτιση, οι δύο αυτές αρχές πρέπει να συνδυαστούν. Το κουδούνι απεικονίζεται ως το σώμα του Βούδα, το vajra απεικονίζεται ως το μυαλό του και ο ήχος του κουδουνιού απεικονίζεται ως ομιλία του Βούδα στην διδασκαλία του ντάρμα.
Η χρήση του κουδουνιού και του vajra διαφέρει ανάλογα με το τελετουργικό που εκτελείται. Το vajra μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίκληση θεοτήτων. Το χτύπημα του κουδουνιού μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ζητήσει προστασία, ή άλλες ενέργειες από μια θεότητα, ή μπορεί να αντιπροσωπεύει την υπενθύμιση της διδασκαλίας του ντάρμα.
Ως ένα παράδειγμα της χρήσης τους, κατά τη διάρκεια του διαλογισμού σχετικά με την θεότητα Vajrasattva, το vajra τοποθετείται στο στήθος του ασκούμενου, πράγμα που σημαίνει ότι ο Vajrasattva μεταφέρεται στον διαλογισμό και γίνονται ένα και αδιάσπαστο με τον ασκούμενο. Το χτύπημα του κουδουνιού αντιπροσωπεύει τον ήχο του Βούδα που διδάσκει το ντάρμα και συμβολίζει την επίτευξη της σοφίας και την κατανόηση του κενού.
Ενώ ψάλλει ο ασκούμενος, το vajra κρατιέται στο δεξί χέρι, το οποίο βλέπει προς τα κάτω, και το κουδούνι κρατιέται στο αριστερό χέρι, το οποίο συνήθως βλέπει προς τα επάνω, και μετακινούνται με λεπτές χειρονομίες. Μερικές φορές τα χέρια κρατούνται με τους καρπούς να περνούν το ένα πάνω στο άλλο, στο στήθος. Αυτό αντιπροσωπεύει την ένωση των αρσενικών και θηλυκών αρχών.
Το Vajra (Dorje)
Το Vajra είναι το πεμπτουσιακό σύμβολο του βουδισμού του Vajrayana, το οποίο αντλεί το όνομά του από την ίδια τo vajra. Ο σανσκριτικός όρος vajra σημαίνει «το σκληρό ή ισχυρό» και το θιβετιανό του ισοδύναμο dorje σημαίνει μια άφθαρτη σκληρότητα και λάμψη, όπως το διαμάντι, που δεν μπορεί να κοπεί ή να σπάσει. To vajra ουσιαστικά συμβολίζει την αδιαπέραστη, ακίνητη, αμετάβλητη, αδιαίρετη και άφθαρτη κατάσταση της Φώτισης ή Βούδα.
Η μορφή toy vajra ως σκήπτρο ή όπλο φαίνεται να έχει την προέλευσή της στην μονή ή τηn διπλή τρίαινα, η οποία προέκυψε ως σύμβολο του κεραυνού σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Παράλληλοi θεωρούνται με το μετεωριτικό σφυρί του Θεού Θόρ, του κεραυνού και του σκήπτρου του ελληνικού Θεού Δία, και των τριών κεραυνών του ρωμαίου Θεού Δία.
Στην αρχαία Ινδία, το vajra, ως κεραυνός, έγινε το κύριο όπλο του Βεδικού Θεού Indra. Ελέγχει τις δυνάμεις της βροντής και της αστραπής, σπάζοντας τα σύννεφα των καταιγίδων και των μουσώνων, φέρνοντας τις ευπρόσδεκτες βροχές στις άνυδρες πεδιάδες ενός ινδικού καλοκαιριού. Σύμφωνα με τον μύθο, ο κεραυνός του Indra διαμορφώθηκε από τα οστά του μεγάλου Rishi Dadhichi, ο οποίος αποκεφαλίστηκε από τον Indra σε θυσία.
Στις μυθολογικές περιγραφές, ο κεραυνός του Indra, ή vajra, σχηματίζεται είτε σαν ένας κυκλικός δίσκος με μια τρύπα στο κέντρο του, είτε με τη μορφή ενός σταυρού με εγκάρσιες ραβδώσεις. Η Rigveda, το αρχαιότερο κείμενο στον κόσμο, αναγνωρίζει το vajra ως ένα σφυρήλατο μεταλλικό όργανο με χίλιες προεξοχές. Αυτό που είναι σημαντικό είναι, ότι όλες αυτές οι περιγραφές αναγνωρίζουν ότι το vajra έχει ανοιχτά πηχάκια, σε αντίθεση με το βουδιστικό, το οποίο έχει κλειστά δόντια.
Σύμφωνα με έναν βουδιστικό μύθο, ο Σακιαμούνι πήρε το όπλο vajra από τον Ίντρα και ανάγκασε τους οργισμένους ανοιχτούς οδόντες να κλείσουν, σχηματίζοντας έτσι ένα ειρηνικό βουδιστικό σκήπτρο με κλειστές ραβδώσεις. Το βουδιστικό vajra απορρόφησε έτσι την άθραυστη και άφθαρτη δύναμη του κεραυνού.
Η βουδιστική vajra μπορεί να εκπροσωπείται με ένα έως εννέα πτερύγια. Έχει σχεδιαστεί με έναν κεντρικό άξονα που είναι στραμμένος σε κάθε άκρο. Το μεσαίο τμήμα αποτελείται από δύο λωτούς, από τους οποίους μπορεί να καταλήξουν σε κάθε άκρο έξι προεξοχές του dorje. Μαζί με τον κεντρικό άξονα που προεξέχει και στρέφεται, σε κάθε άκρο γίνονται έτσι επτά. Οι έξι εξωτερικοί οδόντες βλέπουν προς τα μέσα προς τον κεντρικό άξονα. Κάθε ένα από αυτά τα εξωτερικά δόντια προέρχεται από τα κεφάλια των μακάρα (μυθικών κροκοδείλων), που βλέπουν προς τα έξω. Τα στόματα των μακάρα είναι ευρύτατα ανοιχτά και τα δόντια εκπέμπονται από το στόμα σαν τις γλώσσες της φλόγας.
Το vajra είναι γενικά διπλής όψης, αλλά ο vishvavajra, ή ο διπλός κεραυνός έχουν τέσσερις κεφαλές που αντιπροσωπεύουν τους τέσσερις dhyani Buddhas των τεσσάρων κατευθύνσεων και συγκεκριμένα τον Amoghasiddhi για το βορρά, τον Akshobhya, ο οποίος προεδρεύει ανατολικά, τον Ratnasambhava, τον άρχοντα του νότου και τον Amitabha που βασιλεύει στα δυτικά. Είναι το έμβλημα της σταυρωμένης vajra, που είναι εγγεγραμμένο πάνω στη μεταλλική βάση που χρησιμοποιείται για τη σφράγιση των αγαλμάτων, αφού έχουν αφιερωθεί.
Το vajra είναι πράγματι το πιο σημαντικό τελετουργικό σύμβολο του βουδισμού του Vajrayana. Είναι πολύ σημαντικό ότι πολλές από τις θεότητες της Βατζραγιάνα έχουν τη λέξη vajra με τα ονόματά τους, δύο από τους οποίους είναι οι Vajradhara και Vajrasattva.
Όταν χρησιμοποιείται σε τελετουργία, το vajra συνδυάζεται με το κουδούνι. Αντιπροσωπεύει την αρσενική αρχή και κρατιέται στο δεξί χέρι, το κουδούνι, που κρατιέται στο αριστερό χέρι, αντιπροσωπεύει την γυναικεία αρχή.
Η Ghanta και το Dorje, αντιπροσωπεύουν πολλαπλές έννοιες:
- Αδιαίρετη Κενότητα (καμπάνα) και Φόρμα (Dorje)
- Η σοφία που συνειδητοποιεί την Κενότητα (Καμπάνα) και την Παρηγορητική Δράση (Dorje)
- Οι έξι τελειότητες: η τελειότητα της σοφίας (Καμπάνα) και οι πέντε τελειότητες της γενναιοδωρίας, της ηθικής, της υπομονής, της επιμονής, της συγκέντρωσης (των πέντε πτερυγίων του Dorje)
- Το μονοπάτι προς την Φώτιση: Σοφία (καμπάνα) και Συμπόνια (Dorje)
- Η Καμπάνα και το Dorje μαζί συμβολίζουν τη διεισδυτική Σοφία και την συμπόνια της Καρδιάς.
- Ήχοι της Ελευθερίας – ιερή μουσική και μάντρα – από την καμπάνα και τις μορφές της Φώτισης από το Ντόρτζε, συμπεριλαμβανομένων των εκδηλωμένων Βούδων (πέντε πτερύγια που αντιπροσωπεύουν τους πέντε Βούδες Σοφίας).
Η Σοφία και η Ευσπλαχνία, η Διαδρομή προς την Φώτιση
Η Καμπάνα (Ghanta in Sankrit) αντιπροσωπεύει την τελειότητα της Σοφίας (Prajna Paramita, στην Σανσκριτική) – Σοφία, η οποία συνειδητοποιεί άμεσα την Κενότητα.
Το Dorje (ή Vajra στη Σανσκριτική), ο αχώριστος σύντροφος του κουδουνιού, αντιπροσωπεύει την Συμπόνια, την μορφή και τα μέσα (ή τη μέθοδο).
Είναι αναπόσπαστα σύμβολα, διότι μαζί αντιπροσωπεύουν αδιαίρετο κενό και μορφή, ή σοφία και συμπόνια. Στον Βουδισμό του Μαχαγιάνα, τόσο η σοφία όσο και η συμπόνια μαζί – είναι ο δρόμος προς την Φώτιση.
Στο υψηλότερο επίπεδο, το Bell και το Dorje μαζί συμβολίζουν την διεισδυτική Σοφία και τη συμπόνια της πιο σημαντικής από τις Sutras – την Sutra της καρδιάς.
Παραδοσιακά, η Καμπάνα και το Dorje δεν πρέπει ποτέ να χωρίζονται μεταξύ τους, είτε τοποθετημένα μαζί σε ένα σημείο σεβασμού, είτε όταν τα χρησιμοποιεί ο ασκούμενος. Η Καμπάνα στο αριστερό χέρι (το χέρι σοφίας), το Dorje στο δεξί (το χέρι της πράξης). Αλλά, πάντα μαζί. Η Καμπάνα είναι η θηλυκή αρχή (Σοφία) και το Dorje είναι η αρσενική αρχή (Συμπόνια).
Κυριολεκτικά, ο ήχος που δημιουργεί η Καμπάνα είναι ο ήχος της κενότητας. Αντιπροσωπεύει επίσης λόγια, ήχο και ιερά μάντρα. Ο ήχος, ως μεταφορά για τη σοφία, υποδηλώνει κενό. Στην αρχαία πεποίθηση, το σχετικό σύμπαν διεγείρεται από έναν ήχο.
Οι έξι τελειοποιήσεις
Οι πέντε άξονες του κλασικού πεντάκτινου Dorje λέγεται ότι αντιπροσωπεύουν τις πέντε “αρσενικές” τελειότητες (αρσενική = μέθοδος):
- γενναιοδωρία
- ηθική
- υπομονή
- επιμονή
- συγκέντρωση
Το στόμα του κουδουνιού, ο ανοιχτός θόλος που δημιουργεί τον ήχο της κενότητας, αντιπροσωπεύει την έκτη – και «γυναικεία» – διεύρυνση της σοφίας.
Ένα ολόκληρο σύμπαν σε μια Καμπάνα
Το θαύμα της Καμπάνας είναι ολόκληρη η Μαντάλα της Θεότητας
Από τα πολλά σύμβολα που βρίσκονται στα παραδοσιακά Ghantas είναι ο Δίσκος του Διαστήματος: το εξωτερικό χείλος του κουδουνιού, που αντιπροσωπεύει τον εξωτερικό δίσκο του χώρου.
Άλλο ένα είναι το Κολιέ φωτός: καθώς το Ghanta καταλήγει σε σχήμα μαντάλας, ο πρώτος δακτύλιος από μάλα ή ροζάρια αντιπροσωπεύει τον εξωτερικό κύκλο προστασίας του Φωτός – προστατεύοντας την μαντάλα από την πυρκαγιά (το δηλητήριο της επιθετικότητας), τους σεισμούς (το δηλητήριο της άγνοιας) και τις πλημμύρες (το δηλητήριο της επιθυμίας).
@Δήμητρα Λιαπή / σύμβουλος Φενγκ Σούι & Βάστου
