Η πρώτη έκφραση της θηλυκής Θείας Τριάδας, η Σαρασβάτι, σύντροφος του Βράχμα και θυγατέρα του Σίβα και της Ντούργκα, είναι η Θεά και Προστάτιδα της Γνώσης, του Λόγου και της Μουσικής. Είναι η προσωποποίηση του Πνεύματος, της Σοφίας, της Συνείδησης και της Κοσμικής Γνώσης. Είναι επίσης η Αγνότητα και Θεία Γνώση που εξαγνίζει, αναπτερώνει και δημιουργεί.
Είναι αυτή που προσφέρει την Θεία Φώτιση κι Έμπνευση, που ξεδιαλύνει το σκότος της άγνοιας και θέτει τάξη στο Χάος. Το όνομά της σημαίνει «η ουσία του Εαυτού», από το σανσκριτικό «sara» που σημαίνει «ουσία» και το «swa» που σημαίνει «εαυτός».
Η Σαρασβάτι είναι αυτή που ελέγχει τον νου του Βράχμα.
Όπως λέει ο μύθος, ο Βράχμα αρχικά διαχώρισε τον εαυτό του δημιουργώντας την Θεά Σαταρούπα, η οποία μεταλλασσόταν διαρκώς, κάτι που έκανε τον Βράχμα να την ερωτευτεί και να την ποθεί. H Σαταρούπα όμως δεν έμελλε να γίνει δική του. Στην προσπάθειά του να βρεί και να πιάσει την Σαταρούπα, ο Βράχμα απέκτησε 5 κεφάλια. Ηταν τέτοια η εμμονή και η λαγνεία που τον είχε καταλάβει, που ο Σίβα του έκοψε το ένα κεφάλι για να τον επαναφέρει στα λογικά του. Ο Βράχμα πράγματι συνήλθε μετά τον αποκεφαλισμό, σταμάτησε να καταδιώκει την Σαταρούπα και πήρε για σύζυγό του την Σαρασβάτι, η οποία τον δίδαξε να ελέγχει τον νου, τις επιθυμίες και τις παρορμήσεις του.
Από τότε, ο Βράχμα ψέλνει τις Βέδες -την αρχέγονη κοσμική Γνώση- και η Σαρασβάτι έγινε η πηγή έμπνευσής του για την δημιουργία του κόσμου που είναι η δημιουργική δύναμη του Βράχμα. Έτσι, η Σαρασβάτι κατέχει μια πολύ ξεχωριστή θέση στο Ινδικό Πάνθεο, όντας η πιο λατρεμένη από τους σοφούς ανθρώπους και χαίρει τον σεβασμό όλων των Θεών -μα παραδόξως- και των δαιμόνων.
Στην Ινδική τέχνη, η Σαρασβάτι απεικονίζεται ως μια όμορφη, νέα γυναίκα, που φορά λευκά ή κίτρινα ρούχα. Το λευκό συμβολίζει την αγνότητα της πραγματικής Γνώσης που προσφέρει, ενώ το κίτρινο, την Άνοιξη, την εποχή που συνδέεται μαζί της.
Η εμφάνισή της είναι λιτή (για τα Ινδικά δεδομένα), χωρίς πολλά κοσμήματα και διακοσμήσεις, θέλοντας έτσι να τονιστεί η αδιαφορία της για τα υλικά αγαθά και η προτίμησή της στον πνευματικό πλούτο.
Κάθεται πάνω σε ένα άνθος λωτού, για να συμβολίσει ότι προέρχεται από την Θεϊκή Αλήθεια και την Υπέρτατη Γνώση.
Η Σαρασβάτι έχει 4 χέρια. Τα δύο μπροστινά της χέρια, συμβολίζουν την κυριαρχία της στον φυσικό κόσμο, ενώ τα δύο που βρίσκονται πιο πίσω, ελαφρώς κρυμμένα, την κυριαρχία της στον πνευματικό κόσμο. Και τα 4 μαζί, συμβολίζουν τα 4 στοιχεία της εσώτερης ανθρώπινης φύσης που επιτρέπουν την εκπαίδευση:
~ Νους (μπροστινό δεξί χέρι)
~ Ευφυία (μπροστινό αριστερό χέρι)
~ Εγρήγορση (πίσω αριστερό χέρι)
~ Εγωισμός (πίσω δεξί χέρι)
Περαιτέρω, ολόκληρη η αριστερή πλευρά της Σαρασβάτι, αφορά τις αρετές και ικανότητες του συναισθήματος, ενώ η δεξιά, τις αρετές και ικανότητες του νου και του πνεύματος.
Στα χέρια της εμφανίζεται να κρατά:
~ Τις Βέδες, που είναι η αρχέγονη κοσμική Γνώση, που πρέπει να προσεγγίζεται με αγάπη και σεβασμό, ώστε να αποφέρει ευημερία και πνευματική ανάπτυξη. Τις κρατά στο πίσω αριστερό της χέρι.
~ Ένα κομπολόι από λευκά μαργαριτάρια, που συμβολίζουν την δύναμη της πνευματικότητας, της αυτοσυγκέντρωσης και την ένωση με το Θείο. Το κρατά στο πίσω δεξί της χέρι, ως υπενθύμιση ότι η αληθινή Γνώση ελευθερώνει τον αναζητητή από τα δεσμά του εγωισμού και του φυσικού κόσμου, οδηγώντας τον στην πνευματική λύτρωση και γαλήνη.
~ Το Ινδικό μουσικό όργανο «veena», που συμβολίζει την κυριαρχία της στις Τέχνες και τις Επιστήμες. Με την veena, η Σαρασβάτι παίζει την μουσική της Ζωής και της Αγάπης. Επίσης, υπενθυμίζει ότι ο αναζητητής πρέπει να ισορροπήσει τον νου και την ευφυΐα του, ώστε να ζήσει σε αρμονία με τον κόσμο κι έτσι να οδηγηθεί στην Γνώση και την γόνιμη χρήση του πνεύματος για το καλό τόσο του εαυτού του, όσο και του κόσμου.
Κοντά της παρουσιάζεται συνήθως ένας λευκός κύκνος, που -κατά την μυθολογία- μπορεί να ξεχωρίζει το καλό από το κακό και το αθάνατο από το θνητό. Είναι λοιπόν σύμβολο της Ορθής Κρίσης.
Συχνά φαίνεται ένα παγώνι στα πόδια της. Το παγώνι είναι ένα πλάσμα που συμβολίζει υπεροψία και ωραιοπάθεια. Στα πόδια της Σαρασβάτι όμως, συμβολίζει την νίκη του Πνεύματος και της Γνώσης ενάντια στην έπαρση, την αλαζονεία και την πλεονεξία.
Γίνεται υπενθύμιση της σοφίας και της αέναης αλήθειας, μα επίσης κατευθύνει στην ανάγκη για νίκη έναντι των προσωπικών φόβων, της αναποφασιστικότητας, της ανευθυνότητας και της αστάθειας χαρακτήρα, ώστε να μπορέσει να επιτευχθεί η Γνώση.
Ένα ποτάμι που συχνά φαίνεται να ρέει κοντά της, υπενθυμίζει την αρχαιότερη θέση της Σαρασβάτι, ως Θεά του Νερού.
@Δήμητρα Λιαπή / σύμβουλος Φενγκ Σούι & Βάστου
